مدل یابی رفتار زیست محیطی زارعان شهرستان شیراز با استفاده از تئوری ارزش – عقیده – هنجار استرن

در سال‌های اخیر، تخریب منابع زیست‌محیطی (منابع آب و خاک) نگرانی‌ها را درمورد دستیابی بشر به توسعة پایدار کشاورزی افزایش داد. رفتارهای زارعان از طریق تأثیرگذاری بر کیفیت منابع آب و خاک، نقش مهمی در حصول پایداری در کشاورزی دارد. این تحقیق به دنبال تعیین مدل رفتار زیست‌محیطی زارعان شهرستان شیراز با استفاده از تئوری ارزش- عقیده- هنجار استرن است. جامعة آماری این پژوهش شامل زارعان شهرستان شیراز است که طبق جدول کرجسی و مورگان از 372 نفر از آن‌ها، به‌شیوة نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای، اطلاعات گردآوری شد. این پ‍ژوهش به شیوة پیمایش و با ابزار پرسشنامه صورت گرفت. روایی پرسشنامه با استادان بخش ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه شیراز و پایایی آن از طریق مطالعة راهنما و آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. یافته‌های تحقیق نشان داد متغیرهای جهت‌گیری زارعان به‌سوی ارزش‌های طرفدار محیط زیست و ارزش‌های نوع‌دوستانه (طرفدار جامعه)‎‎‎‏، پایبندی به رعایت هنجارهای شخصی (اخلاقی)، احساس وظیفه و مسئولیت‌پذیری در قبال حفظ محیط زیست به‌ترتیب بیشترین تأثیر را بر رفتارهای زیست‌محیطی از سوی زارعان داشتند. پیشنهاد می‌شود با آموزش‌های مختلف تلاش شود زارعان را از ارزش‌های خودمحور دور کنند و آن‌ها را به سوی ارزش‌های طرفدار جامعه و محیط زیست سوق دهند. همچنین، با ارائة آموزش‌های اخلاقی برای پایبندی هرچه بیشتر زارعان به رعایت هنجارهای شخصی (اخلاقی)، می‌توان موجب اصلاح تعاملات آن‌ها با منابع زیست‌محیطی شد و حس مسئولیت‌پذیری را در برابر حفظ محیط زیست در آن‌ها افزایش داد.